4. Hükmü
4. Hükmü
Madde 35 - İlândan sonuç alınamazsa, mahkeme gaipliğe karar verir ve ölüme bağlı haklar, aynen gaibin ölümü ispatlanmış gibi kullanılır.
Gaiplik kararı ölüm tehlikesinin gerçekleştiği veya son haberin alındığı günden başlayarak hüküm doğurur.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 3. HD, T: 12.02.2008, E: 2007/21195, K: 2008/1852:
“… Davacı vekili dilekçesinde, Beyoğlu Kocatepe 39 parseldeki gaip Sümbül hissesinin davalı tarafından haksız işgal edilmesi nedeniyle 1996-2001 arası için 6.867,00 YTL ecrimisilin tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, gaiplik kararının 14.06.2000 tarihli olması nedeniyle bu tarihten sonrası için davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm, süresinde davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun’un 1. ve 2. maddelerine göre; gaip kişilerin mal varlıkları üzerinde Hazine menfaatinin daha iyi korunmasını sağlamak üzere mahallin en büyük memurlarının kayyım tayin edilmesi öngörülmüştür. Yine, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 35. maddesine göre … gaiplik kararı geçmişe etkili sonuç doğurmaktadır.
Davacı İstanbul Defterdarı, MK. 427/1 ve 3561 sayılı Kanun gereğince Kayyım olarak atanmış olup, gaip olan kişilerin haklarını geçmişe dönük olarak korumak ve kullanmakla da yükümlüdür.
O nedenle, gaiplik kararına ilişkin dava dosyası incelenerek gaip Sümbül’ün gaip olduğu tarih saptanmalı ve bu tarihten itibaren gaibin ve Hazine’nin haklarını korumakla yükümlü olduğu gözetilmek suretiyle hüküm kurulmalıdır.
O halde mahkemece, yukarıda yapılan açıklama doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak sonucuna göre talep edilen dönem için ecrimisile hükmedilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle davanın kısmen reddi cihetine gidilmesi doğru görülmemiştir. ...”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
4- Hükmü
Madde 34
İlân semeresiz kaldığı takdirde hâkim, gaiplik kararını verir. Ölüme müteallik haklar, tıpkı gaibin ölümü tebeyyün etmiş gibi kullanılır. Gaiplik kararı ölüm tehlikesi yahut son haber gününden itibaren hüküm ifade eder.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 34 üncü maddesini karşılamaktadır.
Madde sadeleştirilmek suretiyle yürürlükteki maddeden aynen alınmıştır. İkinci cümledeki “tıpkı gaibin ölümü tebeyyün etmiş gibi” ifadesi “aynen gaibin ölümü ispatlanmış gibi” şeklinde değiştirilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
4. Wirkung
Art. 38
1 Läuft während der angesetzten Zeit keine Meldung ein, so wird der Verschwundene oder Abwesende für verschollen erklärt, und es können die aus seinem Tode abgeleiteten Rechte geltend gemacht werden, wie wenn der Tod bewiesen wäre.
2 Die Wirkung der Verschollenerklärung wird auf den Zeitpunkt der Todesgefahr oder der letzten Nachricht zurückbezogen.
3 Die Verschollenerklärung löst die Ehe auf.
2-) CCS:
4. Effets
Art. 38
1 Lorsque la sommation est restée infructueuse, le juge prononce la déclaration d’absence et les droits ouverts par le décès peuvent être exercés de la même manière que si la mort de l’absent était établie.
2 Les effets de la déclaration d’absence remontent au jour du danger de mort ou des dernières nouvelles.
3 La déclaration d’absence entraîne la dissolution du mariage.
Not: Kaynak İsviçre Medeni Kanunu’nun 38. maddesinin 3. fıkrası Türk Medeni Kanunu’nun 35. maddesine alınmamıştır. Gaiplik kararı kaynak kanununa göre evliliği sona erdiren bir sebeptir. Türk Medeni Kanunu’nun düzenlemesi için bkz. m.131.